Cytologia odgrywa kluczową rolę w wykrywaniu wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), będącego głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy. Wirus ten, przenoszony głównie drogą płciową, ma zdolność do wywoływania zmian w komórkach nabłonka szyjki macicy, które mogą prowadzić do rozwoju nowotworu. Regularne badania cytologiczne umożliwiają wczesne wykrycie tych zmian, co pozwala na szybkie podjęcie leczenia, zanim przejdą one w stadium zaawansowane.
Cytologia polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy i analizie komórek pod mikroskopem. W kontekście wykrywania HPV badanie to ma kilka istotnych funkcji. Po pierwsze, umożliwia identyfikację zmian komórkowych, które mogą wskazywać na obecność zakażenia wirusem wysokoonkogennym. Po drugie, w przypadku wykrycia takich zmian, może być podstawą do dalszej diagnostyki, w tym przeprowadzenia testu na obecność DNA HPV. Jest to szczególnie ważne, ponieważ niektóre typy HPV, takie jak HPV 16 i 18, są odpowiedzialne za większość przypadków raka szyjki macicy.
Warto podkreślić, że następcą tradycyjnej cytologii jest cytologia płynna LBC, która znacząco zwiększa dokładność badania. Pozwala nie tylko na lepszą ocenę pobranych komórek, ale również na jednoczesne przeprowadzenie testów w kierunku HPV. Dzięki temu jedno badanie może dostarczyć pełniejszego obrazu stanu zdrowia pacjentki i umożliwić bardziej precyzyjną diagnozę.