Polipy szyjki macicy – co warto o nich wiedzieć?

Polipy szyjki macicy to łagodne zmiany, które powstają z rozrostu błony śluzowej szyjki macicy. Są to niewielkie, zwykle elastyczne struktury o charakterystycznym wyglądzie – mogą mieć kształt łzy lub płacika, a ich kolor waha się od różowego, przez fioletowy, do czerwonego. Powierzchnia polipów jest zazwyczaj lśniąca i połyskująca. Wielkość tych zmian może być różna, jednak najczęściej nie przekracza 3 centymetrów.

Polipy szyjki macicy najczęściej lokalizują się w kanale szyjki macicy, chociaż zdarza się, że pojawiają się również w części pochwowej szyjki. Przyczyny ich powstawania nie są do końca poznane. Jednym z głównych podejrzewanych czynników są zaburzenia hormonalne, zwłaszcza dotyczące poziomu estrogenów. Polipy tego rodzaju najczęściej pojawiają się u kobiet w wieku 30-50 lat, chociaż mogą wystąpić również w innych grupach wiekowych.

Istnieje kilka rodzajów polipów szyjki macicy, które różnią się między sobą budową i wyglądem. Najczęściej spotykane są polipy uszypułowane, które rosną na charakterystycznej „nóżce”. Mniej powszechne są polipy nieuszypułowane, przypominające swoim wyglądem guz. Poza szyjką macicy polipy mogą występować również w innych częściach układu rodnego, takich jak jama macicy (gdzie nazywane są polipami endometrialnymi), a także w innych częściach ciała, np. w nosie, przełyku czy uchu.

Polipy szyjki macicy często nie wywołują żadnych wyraźnych objawów, zwłaszcza gdy są niewielkich rozmiarów. W wielu przypadkach ich obecność zostaje wykryta przypadkowo podczas rutynowej wizyty u ginekologa. Mimo to, istnieją pewne symptomy, które mogą sugerować obecność polipów i skłonić do dalszej diagnostyki.

Jednym z najczęściej występujących objawów polipów szyjki macicy są nieprawidłowości w krwawieniach. Mogą one przybierać różne formy, takie jak krwawienia międzymiesiączkowe, krwawienia po stosunku, krwawienia po badaniu ginekologicznym, czy przedłużające się miesiączki, trwające dłużej niż zwykle lub o zwiększonej obfitości.

Nadmierna wydzielina pochwowa również jest częstym objawem polipów. Może być ona biaława, śluzowa i obfita bądź krwista. Upławy mogą mieć różne zabarwienie – od różowego, przez czerwony, aż po brunatny. Czasami wydzielina ta może zawierać śluz, co jest wynikiem zwiększonej produkcji przez błonę śluzową szyjki macicy.

Duże polipy mogą powodować dolegliwości bólowe w dolnej części brzucha. Chociaż ból ten nie jest zazwyczaj intensywny, może być uporczywy i prowadzić do dyskomfortu. Obecność polipów szyjki macicy może także prowadzić do zwiększonej podatności na zakażenia i zapalenia błony śluzowej szyjki macicy. U kobiet z polipami częściej występują nawracające infekcje dróg rodnych, co jest spowodowane zmianami w strukturze tkanki oraz łatwiejszym przenikaniem drobnoustrojów.

Warto podkreślić, że objawy polipów szyjki macicy mogą być niespecyficzne i przypominać inne schorzenia, w tym poważniejsze, jak rak szyjki macicy. Dlatego każda nieprawidłowość, zwłaszcza dotycząca krwawień czy wydzieliny z pochwy, powinna być skonsultowana z ginekologiem.

Wprawdzie większość polipów nie prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, w niektórych przypadkach mogą one jednak powodować różnorodne powikłania, które warto mieć na uwadze.

Chociaż polipy szyjki macicy są głównie zmianami łagodnymi, istnieje niewielkie ryzyko, że mogą zawierać komórki nowotworowe. Zdarza się to niezwykle rzadko, jednakże każda zmiana wykryta na szyjce macicy powinna być dokładnie zbadana pod kątem obecności komórek atypowych. Regularne badania ginekologiczne i cytologiczne są niezbędne, aby wykryć ewentualne zmiany złośliwe we wczesnym stadium.

Polipy szyjki macicy mogą wpływać na płodność, prowadząc do trudności z zajściem w ciążę lub jej utrzymaniem. Mechaniczne blokowanie kanału szyjki macicy może utrudniać przenikanie plemników do jamy macicy, co zmniejsza szanse na zapłodnienie. Dodatkowo, polipy mogą zakłócać prawidłowe funkcjonowanie endometrium, co może utrudniać zagnieżdżenie się zarodka.

Obecność polipów może zwiększać ryzyko infekcji narządów rodnych. Polipy, poprzez swoje umiejscowienie i strukturę, mogą sprzyjać zakażeniom bakteryjnym i wirusowym, co prowadzi do częstszych zapaleń błony śluzowej szyjki macicy. Przewlekłe stany zapalne mogą być bolesne i wymagają długotrwałego leczenia.

Polipy szyjki macicy najczęściej wykrywane są podczas rutynowego badania ginekologicznego z użyciem wziernika. Dzięki temu prostemu i powszechnie stosowanemu narzędziu, lekarz może bezpośrednio obserwować szyjkę macicy, co umożliwia identyfikację widocznych zmian, takich jak polipy. Oprócz badania ginekologicznego, istnieje kilka innych metod diagnostycznych, które pozwalają na dokładniejszą ocenę polipów szyjki macicy.

Przezpochwowe badanie ultrasonograficzne (USG) jest kolejną metodą diagnostyczną. Podczas tego badania, za pomocą specjalnego sondy ultrasonograficznej wprowadzanej do pochwy, lekarz może uzyskać szczegółowy obraz struktur szyjki macicy i jamy macicy. USG transwaginalne pozwala na ocenę wielkości, kształtu i lokalizacji polipów, co jest niezbędne do ustalenia dalszego postępowania. Z kolei histeroskopia jest najbardziej precyzyjną metodą diagnostyczną w ocenie polipów szyjki macicy. Polega na wprowadzeniu do jamy macicy cienkiego, elastycznego endoskopu. Pozwala to na bezpośrednią obserwację wnętrza macicy, co umożliwia dokładne określenie miejsca i poziomu zaawansowania polipów.

Dokładność diagnostyki polipów szyjki macicy może zależeć od fazy cyklu menstruacyjnego, w której wykonuje się badania. Najlepsze rezultaty uzyskuje się, przeprowadzając badania tuż po menstruacji, gdy endometrium jest najcieńsze. Pozwala to na lepszą ocenę charakteru polipów oraz podjęcie decyzji o dalszym leczeniu.

Leczenie polipów szyjki macicy zależy od wielu czynników, w tym od objawów, ryzyka zezłośliwienia oraz preferencji pacjentki. Pomimo ich łagodnego charakteru, usunięcie polipów szyjki macicy jest często zalecane, szczególnie jeśli powodują objawy lub istnieje ryzyko komplikacji.

W przypadku małych, bezobjawowych polipów, zwłaszcza u pacjentek o niskim ryzyku, lekarz może zalecić jedynie regularną obserwację. Takie podejście jest uzasadnione, gdy polipy nie powodują żadnych dolegliwości i nie ma obaw o ich potencjalne zezłośliwienie. Regularne badania ginekologiczne pozwalają na monitorowanie zmian i szybkie reagowanie w razie potrzeby.

W pewnych sytuacjach, zwłaszcza, gdy polipy mają związek z zaburzeniami hormonalnymi, lekarz może zdecydować o zastosowaniu terapii hormonalnej. Hormonalne terapie mogą pomóc w zmniejszeniu rozmiaru polipów lub zapobieganiu ich nawrotom, jednak decyzja o takim leczeniu zależy od indywidualnej sytuacji pacjentki.

Zabieg polega na usunięciu polipa i może być wykonany na kilka sposobów. Najczęściej stosowanym sposobem jej usunięcie mechaniczne, a więc uchwycenie polipa specjalnymi kleszczami i jego wykręcenie. W niektórych przypadkach, po usunięciu polipa, lekarz przeprowadza również łyżeczkowanie kanału szyjki i jamy macicy.

Procedura ta ma na celu usunięcie pozostałych fragmentów polipa oraz zmniejszenie ryzyka nawrotów.  Po usunięciu polipa, tkanka trafia do laboratorium, w celu przeprowadzenia badania histopatologicznego. Badanie to pozwala na ocenę, czy polip zawiera komórki nowotworowe lub inne nieprawidłowości. Wynik badania histopatologicznego jest kluczowy dla dalszego postępowania i planowania leczenia.