Dermatoskopia

Podczas badania dermatoskopii lekarz nanosi na skórę olejek lub żel w celu redukcji odbicia światła, co poprawia widoczność. Następnie dermatolog przykłada dermatoskop do skóry pacjenta, urządzenie powiększa obraz zmiany i pozwala zobaczyć struktury znajdujące się w głębszych warstwach naskórka.

Może być stosowany dermatoskop ręczny lub cyfrowy (umożliwiający zapis obrazu do późniejszej analizy). Następnie lekarz ocenia zmianę według ustalonych kryteriów, np. reguły ABCDE (asymetria, brzegi, kolor, średnica, ewolucja zmiany) lub innych systemów takich jak skala dermatoskopowa.

Wskazania obejmują sytuacje, w których konieczna jest szczegółowa ocena zmian skórnych w celu zdiagnozowania lub monitorowania ich charakteru. Jest to badanie zalecane w różnych przypadkach związanych z oceną nowotworów skóry, łagodnych zmian i innych patologii dermatologicznych. Wskazania obejmują:

Diagnostyka nowotworów skóry – wykrywanie czerniaka (złośliwego nowotworu skóry), różnicowanie między łagodnymi a złośliwymi zmianami, takimi jak rak podstawnokomórkowy czy rak kolczystokomórkowy.

Ocena łagodnych zmian skóry – analiza znamion barwnikowych (np.: pieprzyków), badanie brodawek łojotokowych, naczyniaków czy tłuszczaków.

Monitorowanie zmian skórnych – śledzenie zmian w wyglądzie znamion w czasie, co może wskazywać na ich potencjalne złośliwienie.

Diagnostyka chorób skóry – grzybice, łuszczyca, choroby zapalne skóry.

Profilaktyka czerniaka i innych nowotworów skóry – regularne badania profilaktyczne u osób z grupy ryzyka, prewencja u osób z historią czerniaka.

Istnieje kilka przeciwwskazań do wykonania badania dermatoskopem:

• Uszkodzona skóra w okolicy badanej zmiany – dermatoskopia nie powinna być wykonywana na zmianach pokrytych strupem, w miejscach świeżych urazów, oparzeń lub zakażeń; uszkodzenia skóry mogą zniekształcić obraz i utrudniać prawidłową ocenę
• Ostry stan zapalny lub infekcja skóry – jeśli w badanym miejscu występuje aktywna infekcja (np. ropne zmiany skórne, grzybica), badanie może być mniej precyzyjne; w takich przypadkach należy je przełożyć do czasu ustąpienia stanu zapalnego
• Zmiany zbyt małe – bardzo małe zmiany (<1 mm) lub ukryte w trudno dostępnych miejscach (np. na skórze owłosionej głowy) mogą wymagać bardziej zaawansowanych metod, takich jak dermatoskopia cyfrowa

Badanie dermatoskopowe nie wymaga skomplikowanego przygotowania, jednak istnieje kilka wskazówek, które mogą ułatwić przeprowadzenie badania i zapewnić dokładniejszą ocenę zmian skórnych. Oto najważniejsze:

– Należy unikać nakładania makijażu, stosowania kremów, filtrów, balsamów w miejscach, które będą badane – czysta skóra pozwala na lepszą widoczność zmian i dokładniejszą ocenę
– Jeśli dermatoskopia ma obejmować paznokcie (np. w przypadku zmian pigmentacyjnych pod płytką paznokciową), należy wcześniej usunąć lakier, w tym lakier bezbarwny
– Należy unikać ekspozycji na słońce i solarium przez kilka dni przed badaniem
– Jeśli badanie obejmuje całe ciało, warto założyć luźne ubranie, które łatwo można zdjąć – w przypadku badania wybranych zmian wystarczy odsłonić daną część ciała
– Jeśli masz wcześniejsze zdjęcia dermatoskopowe znamion, wyniki biopsji lub inne badania skóry – przynieś je na wizytę

Dermatoskopia jest nieinwazyjnym badaniem diagnostycznym, które nie wymaga specjalnych zaleceń po jego przeprowadzeniu. Jednak w zależności od wyników badania lekarz może zalecić dalsze kroki lub monitorowanie. Oto, co warto wiedzieć:

– Jeśli wynik jest prawidłowy – nie ma potrzeby specjalnych działań, lekarz może zalecić badanie kontrolne w przyszłości
– Jeśli wykryto zmiany wymagające dalszej diagnostyki – lekarz może skierować na zabieg chirurgicznego usunięcia zmiany w celu badania histopatologicznego oraz udzieli wskazówek dotyczących przygotowania do biopsji lub zabiegu