Jak przebiega pierwsza wizyta u proktologa?

Przed wizytą u proktologa warto wykonać pewne badania, które pomogą lekarzowi w postawieniu trafnej diagnozy. W zależności od objawów, które zgłasza pacjent mogą to być badania, takie jak:

• Badanie kału – najczęściej w celu wykluczenia infekcji lub obecności krwi utajonej. Takie badanie jest przydatne, jeśli pacjent skarży się na zmiany w konsystencji stolca, krew w stolcu czy ból podczas wypróżniania.
• Kolonoskopia – jest to jedno z głównych badań stosowanych w diagnostyce chorób jelita grubego, zwłaszcza w przypadku przewlekłych dolegliwości takich jak bóle brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień, krwawienie z odbytu czy niepokojące objawy takie jak utrata wagi. Kolonoskopia pozwala na bezpośrednią ocenę stanu jelita grubego, wykrycie zmian nowotworowych, polipów czy stanów zapalnych.
• Retroskopia – jest to badanie polegające na wprowadzeniu do odbytnicy wąskiego instrumentu (rektoskopu), umożliwiającego obejrzenie jej wnętrza. Zwykle stosowane jest w przypadkach, gdy pacjent zgłasza objawy związane z odbytnicą lub odbytem, takie jak ból, świąd czy obecność krwi.
• USG Jamy Brzusznej – choć nie jest to badanie specyficznie proktologiczne, może być pomocne w wykryciu innych nieprawidłowości w obrębie jamy brzusznej, które mogą mieć związek z dolegliwościami odbytu czy jelit.

Przed wizytą warto przygotować dokładny opis objawów oraz wyniki ostatnich badań. Należy zwrócić szczególną uwagę na wszystkie niepokojące nas zmiany w funkcjonowaniu układu pokarmowego, historię schorzeń w rodzinie oraz przebyte zabiegi i operacje.

Pierwsza wizyta u proktologa zazwyczaj nie wymaga szczególnego przygotowania, chociaż niektóre zabiegi, jak wspomniane wcześniej badania endoskopowe, mogą wiązać się z koniecznością przeprowadzenia specjalnego oczyszczania jelit. Zwykle jednak pacjent umawia się na wizytę w dogodnym terminie, a proktolog rozpoczyna ją od rozmowy z pacjentem.

Wywiad Lekarski

Na początku wizyty lekarz przeprowadza dokładny wywiad, pytając o historię dolegliwości, ich charakter, czas trwania, nasilenie oraz okoliczności, w których występują. Pacjent może być zapytany o:

• Ból i dyskomfort w okolicach odbytu: Czy pacjent odczuwa ból podczas wypróżniania? Czy ból pojawia się w innych sytuacjach, np. po długim siedzeniu?
• Zmiany w stolcu: Czy występuje krew w stolcu? Czy zmieniła się jego konsystencja (np. rozwolnienia lub zaparcia)?
• Problemy z wypróżnianiem: Jak często pacjent ma wypróżnienia? Czy są one bolesne lub trudne do wykonania?
• Inne objawy: np. swędzenie, wzdęcia, gazy, uczucie niepełnego wypróżnienia, śluz w stolcu, niezamierzona utrata masy ciała.

Ważne jest, by być szczerym w odpowiedziach, ponieważ pełny obraz objawów pomoże lekarzowi w postawieniu diagnozy.

Po przeprowadzonym wywiadzie następuje część badania fizykalnego. W zależności od zgłaszanych objawów i podejrzeń dotyczących chorób, proktolog może przeprowadzić kilka typowych badań:

• Badanie per rectum (rektalne): Jest to badanie, w którym lekarz bada odbytnicę palcem, wprowadzając go do odbytu. Dzięki temu może ocenić stan tkanek w odbytnicy, sprawdzić obecność guzów, polipów, zmian zapalnych czy patologicznych w obrębie odbytu i kanału odbytniczego. Jest to szybka i skuteczna metoda oceny stanu tej okolicy.
• Wziernikowanie odbytu (anoskopia lub proktoskopia): Anoskopia to badanie polegające na wprowadzeniu specjalnego narzędzia (anoskopu) do odbytu, umożliwiającego obejrzenie odbytu i części odbytnicy. Z kolei proktoskopia to badanie szerszego zakresu, które pozwala na ocenę dalszych odcinków odbytnicy.
• Rektoskopia: Jest to badanie polegające na wprowadzeniu wąskiego wziernika do odbytnicy i ocenę stanu tkanek. Rektoskopia umożliwia dokładne zobrazowanie części odbytnicy, a w razie potrzeby wykonanie biopsji lub usunięcia polipa.

W przypadku wykrycia nieprawidłowości w trakcie badania, proktolog może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne. Należą do nich np. kolonoskopia (ocena całego jelita grubego) czy badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.

Podczas wizyty proktolog może postawić diagnozę dotyczącą różnych schorzeń związanych z dolnym odcinkiem przewodu pokarmowego. Do najczęściej diagnozowanych problemów należą:

• Hemoroidy (żylaki odbytu) – to najczęstszy problem zgłaszany przez pacjentów. Objawy to ból, swędzenie, krwawienie z odbytu, a także uczucie pełności.
• Szczelina odbytu – bolesne pęknięcia w błonie śluzowej odbytu, które powodują ból, szczególnie podczas i po wypróżnianiu.
• Polipy jelita grubego – mogą być łagodne, ale nieleczone mogą przekształcić się w nowotwory.
• Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przewlekłe choroby zapalne jelit, które mogą powodować ból, biegunkę, krwawienie.
• Nowotwory jelita grubego – wczesne wykrycie nowotworów jelita grubego jest kluczowe w leczeniu, dlatego proktolog może zlecić badania w tym kierunku.