Ból łechtaczki – pochwica, wulwodynia, dyspareunia

Pochwica to mimowolne skurcze pochwy podczas wprowadzania do niej członka, palca, wziernika ginekologicznego, a nawet tamponu. Mogą one uniemożliwiać wprowadzenie czegokolwiek do pochwy lub powodować bardzo duży dyskomfort lub ból. Diagnozowana jest, gdy skurcze mięśni nie mają przyczyny fizjologicznej. Mięśnie w trakcie próby stosunku zaciskają się mimo podniecenia oraz odpowiedniego nawilżenia pochwy, a wprowadzenie członka do pochwy staje się niemożliwe.

Przyczyną może być lęk, który wiąże się ze współżyciem, czyli np.: lęk przed zajściem w ciążę lub zarażeniem się chorobami przenoszonymi drogą płciową. Może mieć ona przyczynę w sferze psychologicznej lub wiązać się z negatywnymi wspomnieniami związanymi ze sferą seksualną. Dzieli się ona na pierwotną, taka która występuje już podczas pierwszego stosunku seksualnego oraz wtórną, czyli taką która pojawia się na przestrzeni życia. Pochwicę można skutecznie leczyć. Leczenie zazwyczaj opiera się na połączeniu farmakoterapii, fizjoterapii oraz psychoterapii. Niezbędna jest współpraca kilku specjalistów, aby podejść do tej dysfunkcji w sposób multidyscyplinarny.

Wulwodynia to dysfunkcja seksualna, która nie ma jednoznacznej i bezpośredniej przyczyny. Przypuszcza się, że może być spowodowana podrażnieniami nerwów w okolicy sromu. Wulwodynia ma prawdopodobnie wieloczynnikowe przyczyny. Podwyższone ryzyko wystąpienia wulwodynii mają pacjentki chore na endometriozę oraz pacjentki, których dotykają nawracające infekcje ze strony narządu rodnego. Nie można nie wspomnieć o przyczynach, która mogą mieć swoje podłoże w sferze psychologicznej – przewlekły stres, depresja, szybkie tępo życia, wspomnienia związane z naruszaniem intymności. Opisywana jest jako przewlekły ból lub dyskomfort w okolicy pochwy, sromu lub odbytu. Objawiać może się jako swędzenie, pieczenie, kłucie, poczucie suchości oraz ból w trakcie stosunku. Pacjentki mogą odczuwać te objawy przewlekle lub okazjonalnie np.: podczas dotyku (nawet jako reakcja na ucisk bielizny lub ubrań). Wulwodynia jest diagnozowana poprzez wykluczanie innych możliwych przyczyn objawów dotykających pacjentki m. in.: zapaleń, infekcji oraz innych chorób ze strony pochwy sromu. Rozpoznaje się ją gdy takie objawy trwają co najmniej 3 miesiące i mamy pewność, że nie są spowodowane niczym innym.

Zawsze na początku należy wykluczyć lub wyleczyć choroby, które mogłyby taki dyskomfort lub ból powodować i dopiero w przypadku ich utrzymywania się podjąć się leczenia wulwodynii. Jeśli chodzi o leczenie wulwodynii należy podejść do niego w sposób holistyczny. Duża rolę w jej leczeniu odgrywa współpraca lekarza ginekologa, fizjoterapeuty uroginekologicznego oraz psychologa. Celem leczenia wulwodynii jest przede wszystkim poprawa jakości życia pacjentki oraz uśmierzanie bólu. Jest wiele metod leczenie i najważniejsze jest to, aby pamiętać, że istnieją skuteczne metody, które przywrócą komfort pacjentce. Żadna kobieta nie powinna zostawać z tymi objawami sama.

Dyspareunia charakteryzuje się odczuwaniem bólu podczas penetracji. Objawy nie występują w innych sytuacjach niż penetracja, to odróżnia dyspareunię od wulwodynii. Od pochwicy różni się tym, ze jest możliwość prowadzenia członka do pochwy, ale sama penetracja jest bolesna. Przyczyną bólu mogą być stany zapalne, infekcje, endometrioza, wulwodynia, suchośpochwy, stres oraz zaburzenia lękowe. Dyspareunia uniemożliwia satysfakcję z życia seksualnego.

Kluczowe jest, aby określić przyczynę dolegliwości. Jeśli przyczyną nie leżą po stronie cielesnej kluczowa będzie psychoterapia. Natomiast przyczyny leżące po stronie ciała leczone są w zależności od przyczyny. Kobiety odczuwające którekolwiek z objawów mogących sugerować pochwicę, wulwodynię lub dyspareunię powinny udać się do lekarza ginekologa, aby wykluczyć fizjologiczne przyczyny tych objawów. Gdy okaże się, że pacjentka pod kątem ginekologicznym jest zdrowa należy rozpocząć współpracę z fizjoterapeutą uroginekologicznym, psychologiem oraz często z seksuologiem.