Rak trzonu macicy
Rak trzonu macicy zwany również rakiem endometrium to najczęściej występujący nowotwór ginekologiczny występujący u kobiet. Rozwija się w błonie śluzowej, która wyściela wnętrze trzonu macicy. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych w obrębie endometrium pozwala na skuteczne leczenie. Niemniej jednak, w ostatnich latach eksperci obserwują tendencję wzrostową w zakresie liczby zachorowań na raka endometrium w Polsce. Z tego względu pacjentkom zaleca się regularne poddawanie się badaniom kontrolnym i pozostawanie pod stałą opieką lekarzy ginekologów.
Rak trzonu macicy występuje głównie po menopauzie, a jedynie 25% przypadków diagnozowanych jest przed klimakterium. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi raka endometrium jest długotrwałe pobudzenie błony śluzowej macicy przez estrogeny, szczególnie w przypadku towarzyszącego niedoboru progestagenów.
Do czynników ryzyka zalicza się:
- Wiek,
- Czynniki genetyczne,
- Występowanie raka endometrium w rodzinie,
- Występowanie w wywiadzie chorób ginekologicznych, takich jak: PCOS, hiperplazja endometrium,
- Otyłość i nadwaga,
- Cukrzyca,
- Nadciśnienie,
- Pierwsza miesiączka we wczesnym wieku oraz ostatnia w późnym,
- Brak potomstwa i niepłodność.
Rozpoznanie
W przeciwieństwie do raka szyjki macicy, systematyczne badania przesiewowe w kierunku raka endometrium nie są zalecane. Rozpoznanie raka endometrium opiera się na wynikach trzech następujących badań:
- Badaniu przedmiotowym – obejmującym badanie ginekologiczne,
- Badaniu obrazowym – wykonaniu badania USG, jeżeli są ku temu wskazania lekarz może zdecydować się na pobranie biopsji,
- Badaniu histopatologicznym – polega na ocenie materiału biologicznego (komórek nowotworowych) uzyskanego przez pobranie próbki guza w czasie biopsji.
Objawy
Najczęstszym objawem raka endometrium jest krwawienie z pochwy. Po menopauzie krwawienie nie powinno występować, dlatego jego obecność u kobiet w tym wieku stanowi nieprawidłowość. Krwawienia z pochwy po menopauzie powinny być traktowane jako sygnał ostrzegawczy i skłonić kobietę do konsultacji z lekarzem. W przypadku kobiet przed menopauzą, krwawienia z pochwy pomiędzy cyklami miesiączkowymi lub nietypowo obfite krwawienia miesiączkowe również powinny budzić niepokój i skłaniać do wizyty u ginekologa. Należy jednak pamiętać, że rak endometrium nie jest jedyną ani najczęstszą przyczyną takich krwawień, dlatego lekarz może zalecić dalsze badania diagnostyczne.
Zaawansowany rak trzonu macicy objawia się bólami w podbrzuszu, okolicy krzyżowej oraz krwisto podbarwionymi upławami. Choć charakterystycznych objawów wczesnego raka endometrium jest niewiele, to ich występowanie jest dość częste. Pacjentki z rakiem trzonu macicy skarżą się również na uczucie pełności w miednicy.
Leczenie
O metodzie leczenia guza trzonu macicy decyduje zarówno stopień zaawansowania nowotworu, jak i jego typ. W terapii raka trzonu macicy stosuje się różnorodne metody, w tym chirurgiczne (stanowiące 90% przypadków), radioterapię, brachyterapię oraz leczenie skojarzone, takie jak chemioterapia i hormonoterapia.
Podstawową metodą leczenia raka trzonu macicy jest leczenie chirurgiczne, które polega na całkowitym wycięciu macicy wraz z przydatkami. Zabieg ten może być przeprowadzany drogą brzuszną, laparoskopowo lub z wykorzystaniem robota da Vinci. W przypadku pacjentek z zmianami umiejscowionymi poza macicą, celem leczenia operacyjnego jest próba całkowitej cytoredukcji.
Radioterapia w leczeniu raka trzonu macicy pełni rolę elementu uzupełniającego po zabiegu operacyjnym, ale może stanowić również samodzielną metodę terapii. Leczenie systemowe, takie jak chemioterapia, stosuje się w przypadkach rozsiewu choroby w jamie brzusznej lub nawrotu nowotworu. W terapii chemicznej najczęściej stosuje się kombinację karboplatyny i paklitakselu. Niestety, możliwości leczenia drugiego rzutu są ograniczone. W przypadku wznowy raka endometrium, jedną z opcji terapeutycznych jest stosowanie gestagenów.
