Czym zajmuje się lekarz proktolog?

Proktologia to dział medycyny koncentrujący się na diagnostyce i leczeniu schorzeń dotyczących jelita grubego, odbytnicy, kanału odbytu oraz odbytu. Lekarz proktolog odgrywa kluczową rolę w prawidłowym utrzymaniu zdrowia układu pokarmowego oraz w profilaktyce poważnych chorób z nim związanych. Poniżej omówione zostaną: zakres obowiązków lekarza proktologa, najczęstsze choroby, które są przez niego diagnozowane i leczone oraz badania profilaktyczne, które powinnyśmy wykonywać.

Zakres obowiązków proktologa:

Lekarz proktolog zajmuje się diagnozowaniem oraz leczeniem m.in.: hemoroidów, szczeliny odbytu, chorób zapalnych jelit oraz nowotworów jelita grubego. Lekarz proktolog wykonuje szczegółowe badania, aby postawić trafną diagnozę, są to np.: anoskopia, rektoskopia oraz badania obrazowe (np.: USG przezodbytnicze). Następnie po postawieniu diagnozy zajmuje leczeniem, które może obejmować farmakoterapię, zabiegi małoinwazyjne oraz operacje. Proktolog zajmuje się również edukacją pacjentów w temacie profilaktyki chorób jelita grubego i odbytu, omawia z pacjentami zalecenia dotyczące trybu życia, diety oraz badań kontrolnych, które powinny być przez pacjenta wykonywane.

Do proktologa należy zgłosić się jeśli występują u Ciebie:

• często powtarzające się biegunki lub zaparcia,
• ból podczas wypróżniania,
• krew lub śluz w stolcu,
• krwawienie z okolic odbytu,
• pieczenie lub swędzenie w okolicy odbytu,
• uczucie niemożliwości całkowitego wypróżniania się,
• wzmożone gazy,
• uczucie ciągłego wzdęcia.

Przykładowe schorzenia, którymi zajmuje się lekarz proktolog:

1. Hemoroidy – jednym z najczęstszych problemów, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarza proktologa, są hemoroidy. Są to poszerzone naczynia krwionośne w okolicy odbytu, które mogą powodować krwawienie, ból lub swędzenie. Proktolog zaleci odpowiednie metody leczenia, od zmian w diecie i stylu życia, po procedury chirurgiczne. W leczeniu hemoroidów często stosowaną metodą jest podwiązywanie ich gumkami proktologicznymi.

2. Szczeliny odbytu – mogą powstawać w wyniku urazów mechanicznych, w skutek przewlekłych zaparć lub w przebiegu chorób zapalnych. Zazwyczaj są one leczone farmakoterapią, a w przypadku przewlekłych szczelin może być zalecony zabieg chirurgiczny.
3. Ropień odbytu, który może powstawać w wyniku infekcji w okolicach odbytu.
4. Nowotwory, np.: rak odbytnicy.
5. Zaburzenia wypróżniania się – zaparcia, nietrzymanie stolca.
6. Dodatkowo zajmuje się także chorobami zapalnymi jelit oraz nowotworami jelita grubego, współpracując przy tym z lekarzem gastroenterologiem lub onkologiem.

Lekarze proktolodzy często w warunkach ambulatoryjnych do leczenia mogą wykorzystywać laser, w przypadku np.: zmian skórnych takich jak włókniaki, tłuszczaki lub kłykciny kończyste w okolicy odbytu.

Diagnostyka:

1. Anoskopia – jest to badanie, które pozwala na ocenę końcowej części jelita grubego. Umożliwia zdiagnozowanie hemoroidów, szczelin odbytu i innych zmian patologicznych.
2. Rektoskopia – jest to badaniem które pozwala na ocenę wnętrza odbytnicy oraz końcowej części jelita grubego.
3. Kolonoskopia – badanie jelita grubego, które ma na celu wykrycie polipów, nowotworów lub stanów zapalnych.
4. USG przezodbytnicze – pozwala na uzyskanie szczegółowych obrazów tkanek miękkich w okolicach odbytu i odbytnicy. Pozwala zobrazować zmiany takie jak guzki, torbiele lub ropnie.
5. Badanie per rectum – palpacyjne badanie odbytnicy, które ma na celu ocenę stanu tkanek oraz wykrycia ewentualnych guzków lub innych zmian.

Regularne badania kontrolne:

W przypadku występowania jakiekolwiek objawu z wyżej wymienionych należy zgłosić się do proktologa celem weryfikacji z czego dany objaw może wynikać. Dodatkowo szczególnie istotne jest, aby osoby, które są w potencjalnej grupie ryzyka (osoby po 50 roku życia, osoby z obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku chorób jelit lub odbytu, pacjenci przewlekle chorzy na choroby układu pokarmowego) zgłaszały się na kontrolne wizyty u proktologa.

Edukacja pacjentów w temacie objawów, które wymagają wizyty u lekarza proktologa jest niezwykle istotna, ponieważ może ona pozwolić na szybkie wykrycie i skuteczne leczenie chorób.

Profilaktyka chorób proktologicznych:

• zdrowy styl życia,
• zdrowa, zbilansowana i różnicowana dieta, ale bogata w błonnik,
• odpowiednie nawodnienie,
• unikanie długiego siedzenia,
• unikanie zaparć,
• regularna aktywność fizyczna,
• unikanie długiego spędzania czasu w toalecie,
• wypróżnianie się bez parcia.

Profilaktyka jest zależna od konkretnego schorzenia i należy ją omówić z lekarzem proktologiem.

Podsumowując lekarz proktolog zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką schorzeń dotyczących odbytu, kanału odbytu oraz odbytnicy. Wiedza i doświadczenie lekarzy proktologów są cenne w przypadku problemów takich jak hemoroidy, szczeliny odbytu, czy choroby zapalne jelit. Dzięki zaawansowanym narzędziom diagnostycznym oraz możliwości wykonywania wielu zabiegów ambulatoryjnie i małoinwazyjnie lekarze proktolodzy są w stanie zapewnić pacjentom skuteczną opiekę.