Choroby tarczycy a ryzyko poronienia — ważne informacje
Tarczyca odgrywa istotną rolę w ludzkim organizmie. Produkuje hormony regulujące różne procesy, ma wpływ na pracę układu sercowo-naczyniowego i nerwowego, a także gruczołów płciowych. Choroby tarczycy są problemem dotykającym wiele osób. Często mówi się, że zwiększają one ryzyko poronienia. Czy rzeczywiście tak jest?
Zdrowa tarczyca i jej wpływ na ciążę
Pod wpływem hormonu TSH wydzielanego przez przysadkę mózgową tarczyca produkuje trijodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4). Wytwarza ona również kalcytoninę, dijodo- oraz monojodotyroninę. Hormony tarczycy odgrywają istotną rolę w przypadku kobiet w ciąży, są one niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu, zapewniają odpowiedni rozwój kości i mózgu dziecka. Ich niedobory powodują m.in. wady układu kostnego, upośledzenie umysłowe, niską masę urodzeniową malucha i przedwczesne odklejenie się łożyska.
W pierwszej połowie ciąży podstawowym źródłem hormonów tarczycy dla płodu jest organizm matki. Dopiero od 25 tygodnia rozpoczyna się istotna klinicznie produkcja przez dziecko własnej tyroksyny, jednak wykorzystuje matczyne hormony tarczycy. Należy pamiętać, że to właśnie w tym czasie jego rozwój jest najbardziej intensywny, gdyż kształtują się wszystkie narządy. Z tego powodu każda przyszła mama powinna dbać o prawidłową pracę tarczycy poprzez suplementację jodu, gdyż jest on niezbędny do syntezy hormonów tarczycy. Jeśli jego poziom w organizmie jest za niski może skutkować to porodem przedwczesnym, upośledzonym rozwojem psychosomatycznym dziecka. Dodatkowo w ciąży wzrasta zapotrzebowanie na ten pierwiastek powyżej 50%. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca zatem suplementację jodu w dawkach 50-200 mcg.
Czym są choroby tarczycy?
Choroby tarczycy najczęściej związane są z nieprawidłową produkcją hormonów, a należą do nich niedoczynność i nadczynność. Niekiedy są one ze sobą mylone, mimo że ich objawy jak i przyczyny są różne.
Niedoczynność tarczycy jest spowodowana zbyt małą ilością hormonów wytwarzanych przez ten gruczoł. Może mieć postać subkliniczną, czyli utajoną (która jest łagodniejsza) lub pełnoobjawową, określaną też mianem klinicznej. Jedną z głównych przyczyn niedoczynności jest choroba Hashimoto, a więc przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Powoduje ona, że organizm wytwarza przeciwciała niszczące komórki tarczycy. Z kolei nadczynność to nadmierna produkcja hormonów. Zazwyczaj wywołuje ją choroba Gravesa i Basedova, na skutek której wydzielane przez układ odpornościowy przeciwciała pobudzają tarczycę do wzmożonej pracy.
Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność opisywanego gruczołu może utrudniać zajście w ciążę. Wynika to z zaburzeń cyklu miesiączkowego, bywa on bezowulacyjny. Co więcej, nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, nieprawidłowa praca tarczycy może wywołać różne komplikacje. Nierzadko zdarza się, że kobiety planujące macierzyństwo są nieświadome swoich problemów zdrowotnych. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie się do ciąży i wykonanie podstawowych badań.
Choroby tarczycy a ryzyko poronienia
Choroby tarczycy rzeczywiście wiążą się z ryzykiem poronienia, ale to nie oznacza, że każda borykająca się z nimi kobieta straci ciążę. Ponadto nie zawsze jest tak, że to nieprawidłowa praca gruczołu do tego prowadzi. Trzeba mieć na uwadze, że do poronienia przyczyniają się również m.in. wady anatomiczne macicy, używki, przyjmowanie niektórych leków czy aberracje chromosomowe u płodu.
Przeprowadzono wiele badań, które pokazały, że wysoki poziom TSH zwiększa prawdopodobieństwo poronienia. Oznaczenie stężenia tego hormonu jest zalecane wszystkim kobietom starającym się o dziecko. Według ekspertów zajście w ciążę zawsze powinno być bezpieczne zarówno dla przyszłej mamy jak i samego malucha. Z tego względu, jeśli to konieczne, najpierw należy wdrożyć odpowiednią terapię i wyrównać poziom hormonów poprzez systematyczne stosowanie leków.
Każda kobieta, która podjęła leczenie niedoczynności lub nadczynności tarczycy oraz regularnie kontroluje poziom TSH, a także T3 i T4, nie powinna obawiać się ryzyka poronienia. Obowiązkowa jest też suplementacja kwasu foliowego, jodu i witaminy D3 oraz stosowanie się do pozostałych zaleceń lekarza prowadzącego ciążę. Co z chorobą Hashimoto, która jest innym problemem zdrowotnym niż niedoczynność tarczycy? Wiąże się ona z wysokim, bo kilkuprocentowym ryzykiem poronienia, może też (choć nie musi) zahamować wzrost i rozwój dziecka lub wywołać przedwczesny poród.
Wszystkie pacjentki planujące macierzyństwo i te będące w ciąży zapraszamy do naszej Kliniki na konsultacje ginekologiczno-endokrynologiczne. Zapewniamy przyszłym mamom niezbędne wsparcie i odpowiadamy na wszystkie nurtujące pytania. Oferujemy również kompleksową diagnostykę prenatalną.
